Rola dźwięku w filmach

Muzyka i dźwięk pełnią niezwykle ważną funkcję we wszystkich produkcjach dźwiękowo-wizualnych. Tworzą klimat, oddają emocje i starają się urealnić przekaz. Mimo że bardzo często nie zwracamy na nie uwagi, ich rola jest przeogromna. Z pewnością gdyby nagle podczas oglądania filmu wyciszyć wszystkie dźwięki w tle, każdy poczułby się bardzo zaskoczony i zdziwiony prostotą przekazu. Z tego względu każda osoba zajmująca się montażem wie, jak dużą wagę trzeba przykładać właśnie do efektów dźwiękowych. W końcu to one nadają danej pracy ostateczny kształt, a nawet mogą zmienić nieco jej zamysł. Dźwięk obok warstwy wizualnej poddawany jest zatem głębokiej ingerencji montażowej. Zwrócenie uwagi na sposób oraz cel montowania umożliwia bowiem zrozumienie złożoności całej konstrukcji filmowej. Istotą montażu jest zatem nadanie konkretnego przesłania i celu produkcji. Na całą ścieżkę dźwiękową, która może pojawić się w serialu, filmie czy innym medium składają się co najmniej trzy elementy: słowa, muzyka i odgłosy. Istnieje wiele szkół montażu, ponieważ jest to dziedzina bardzo kreatywna. Można jednak wyróżnić parę podstawowych zasad, którymi warto kierować się przede wszystkim w produkcji filmów lub seriali:

• Przede wszystkim powinna obowiązywać zasada jedności i spójności. Dźwięki i odgłosy wykorzystywane w materiale muszą być tożsame temu, co znajduje się na ekranie. W związku z tym muzyka powinna odnosić się do fabuły, wspomagać ją, czy też akcentować pewne elementy.

• Produkcje takie jak filmy i seriale zakładają przewagę dialogów. Biorąc to pod uwagę w montażu, należy starać się ukazywać wypowiedzi aktorów na pierwszym planie, natomiast dźwięki tła możliwie najbardziej wyciszyć i stonować.
• Ścieżka dźwiękowa danego materiału powinna być ciągła, zatem nie powinny pojawiać się w niej dziury oraz nagłe zmiany. Mogą one bowiem odciągać uwagę widza od najważniejszych elementów jakim są dialogi i warstwa wizualna.
• Dodatkowo, montażyści nie powinni stosować dźwięków, których nie można jasno i łatwo zidentyfikować. Tak samo jak w przypadku dziur w muzyce, będą one skupiać na sobie całą uwagę widza. Z pewnością będzie się on zastanawiał co je wydało i dlaczego pojawiły się w takim, a nie innym momencie.
• Rola dźwięków nietypowych zaczyna się tam, gdzie zaczynają je słyszeć postaci fabuły. W ten sposób spełniają one bardzo ważną funkcję urealnienia przekazu, a dodatkowo wzbogacają go wiele różnorodnych dźwięków. Dzięki temu jest bardziej plastyczny i lepiej oddziałuje na wyobraźnię.

Powyższe zasady są punktem wyjścia w montowaniu seriali i filmów, jednakże powinny być one znane każdemu montażyście. Ułatwiają w odbiorze materiału i upraszczają śledzenie fabuły, co w tego typu formatach jest dla widza najistotniejsze. Poza tym, samo istnienie zasad podkreśla tylko jak ważna jest rola dźwięków w produkcjach wizualnych. Oczywiście możemy je łamać zarówno na gruncie wspomnianych wyżej formatów, ale też innych.

W rękach dobrego montażysty, mogą się one bowiem stać środkiem artystycznego wyrazu.